Srbija je prepuna prirodnih lepota koje oduzimaju dah. Ne morate putovati daleko da biste uživali u prelepim predelima i netaknutoj prirodi. Ali da li ste znali da je naša zemlja dom i jednog prirodnog fenomena, toliko jedinstvenog da je ušao u izbor za 7 novih svetskih čuda prirode?

Ispod planine Radan na visini od oko 600 metara pruža se veličanstven prizor – oko 200 kamenih figura visokih od 2 do 15 metara uzdižu se iz surovog stenovitog tla. Ovaj geomorfološki fenomen jedinstven je u našoj zemlji i vrlo redak u svetu. Zbog svog mističnog izgleda i brojnih legendi o njegovom nastanku nazvan je Đavolja Varoš.

Figure ili “kule” kako ih naziva lokalno stanovništvo nastale su viševekovnim erozivnim procesima – delovanjem kišnice na površinu tla, koje je veoma rastresito, ali čvrsto, spiraju se pesak i šljunak ispod kamenih blokova i ostaju figure u obliku kula ili piramida sa kamenim kapicama koje formiraju veličanstvene reljefne tvorevine. Erozivni procesi koji utiču na tlo su veoma spori, ali i dalje traju, tako da se figure i dalje postepeno menjaju, rastu, skraćuju, nestaju i ponovo stvaraju.

Zemljane figure raspoređene su u dve jaruge mističnog naziva Đavolja i Paklena Jaruga, smeštene u dolini Žutog potoka. Osim ovih specifičnih reljefnih tvorevina, Đavolja Varoš je posebna i po izvorima vode neobičnih svojstava. Đavolja voda, je ekstremno hladan izvor koji se nalazi se u neposrednoj blizini zemljanih kula i gde izvire izuzetno kisela vode sa visokom mineralizacijom (15 g/l vode, pH 1.5). Crveno vrelo je drugi izvor koji se nalazi nizvodno, manje kiseo i sa nižom opštom mineralizacijom (4.372 mg/l vode, pH 3.5 ). Voda sa ovog izvora je crvenkaste boje koju poprima zbog oksidacije gvožđa kojim je bogata. Voda sa izvora nije za piće, ali meštani tvrde da je lekovita i da se njom treba umivati i ispirati bolna mesta.

U okviru lokaliteta Đavolja Varoš nalaze se i crkva Svete Petke iz 13. veka i originalni saski rudnici. Verovanja kažu da Sveta Petka pomaže bolesnima, tako što parčetom tkanine ili maramicom umočenom u lekovitu vodu sa izvora mogu preći nekoliko puta preko rane i zatim je vezati na neko od predviđenih mesta u crkvi – na taj način će bolest ostati zavezana u crkvi i biti izlečena.

Mnogo je legendi koje su vezane za Đavolju Varoš. Čudno izvajane i poređane kamene kule, voda neobičnih svojstava, mistika i tajanstvenost ovog mesta uticali su na maštu lokalnog stanovništva koje je vekovima stvaralo legende koje objašnjavaju ove prirodne fenomene. Jedna legenda govori o tome da je đavo naveo brata i sestru da zaborave na rodbinske odnose i odluče da se venčaju, a da je Bog, kako bi sprečio to, poslao jak i hladan vetar koji je na tom mestu skamenio mladence i svatove i da su tako nastale kamene figure. Još jedna legenda kaže da figure predstavljaju okamenjene đavole koje su ljudi dugo nosili na leđima, trpeći zlo i nevolje. Prenoćivši pored crkve Svete Petke, ljudi su se oslobodili svojih demona koji su ostali ukamenjeni.

Ovaj lokalitet je pod zaštitom države od 1959. godine, a 1995. godine je kao spomenik prirode proglašen za prirodno dobro od izuzetnog značaja i stavljen je u prvu kategoriju zaštite. Zbog svoje retkosti uvršten je u izbor za novih 7 svetskih čuda prirode organizacije New 7 wonders, gde je ušao u prvih 77 lokaliteta u celom svetu. Za Đavolju varoš zainteresovao se i UNESKO, i u toku je postupak da se celo područje proglasi za svetsku prirodnu baštinu. Bio bi to ujedno prvi prirodni spomenik u Srbiji pod zaštitom ove svetske organizacije.

Kako doći do Đavolje Varoši?

Đavolja Varoš nalazi se na jugu Srbije, 27 km jugoistočno od Kuršumlije. Od Niša je udaljena 89 km, a od Beograda 288 km. Do lokaliteta se može doći asfaltnim putem koji vodi do ulaza u zaštićeno područje, a zatim pešice do vidikovca (oko 900m). Do Đavolje Varoši se može doći i pešice iz Prolom Banje preko Prolomske planine, takozvanom “Stazom zdravlja” (11 km).

Da li ste već posetili Đavolju Varoš? Podelite sa nama svoje utiske putem naše Instagram stranice.